wyraz oburzenia

- jeden z najpiękniejszych parków, jakie można u nas zobaczyć one of the finest parks one can see here

- czytać można było tylko przy świecy one a. you could only read by candlelight

- wystawę będzie można obejrzeć we wrześniu the exhibition will open in September

- na to nie można liczyć one a. you can’t count on that

- na nim można/nie można polegać you can/can’t count a. rely on him

- można/nie można było tego uniknąć it could/couldn’t have been avoided

- można się było tego spodziewać one could a. might have expected that, that was (only) to be expected

- czego innego można się było po nim spodziewać? what else can a. could you expect from him?

- łatwiejszy, niż można by przypuszczać easier than one might have expected a. supposed, easier than might have been expected a. supposed

- można było powiedzieć, że nie chcesz iść ze mną you could a. should have told me you didn’t want to go with me

- można śmiało powiedzieć, że… it’s safe to say a. we can safely say that…

- sprawa pilna, rzec by można: niecierpiąca zwłoki a matter of urgency, one might say, brooking no delay książk., żart.

- jest pracowity, czego nie można powiedzieć o tobie he’s hard-working, which is more than can be said for a. of you

- nie można powiedzieć, żeby film nas rozczarował I can’t a. wouldn’t say the film disappointed us

- dzieci – nie można powiedzieć – zachowywały się grzecznie the children, it must be said, behaved very well

- nie można zaprzeczyć temu, że… there’s no denying the fact that…

- nie można z tobą wytrzymać you’re (absolutely) impossible! pot.

- można wytrzymać pot. (z powątpiewaniem) it’s all right a. OK

- cholery można dostać! pot. it’s enough to drive you up the wall pot.

- jak można się tak zachowywać? how could they/you behave like that?

- gdzie/kiedy tylko można wherever/whenever possible

- ile tylko można (z policzalnymi) as many as possible; (z niepoliczalnymi) as much as possible

- jak tylko można by all means possible

- jeżeli tylko można if it’s (at all) possible

- nie można tego dotykać you mustn’t touch it

- czy można? can I?; may I? książk.

- czy można wejść? can I a. may I come in?

- czy można tu zaparkować? can I park here?

- czy można otworzyć okno? do you mind if I open the window?

- nie rób tego, tak nie można! don’t do that, it’s wrong!

- jeśli można if I may książk.

- jeśli można, jeszcze jedna uwaga one more thing, if I may

- jeśli można tak powiedzieć if I may say so

- można pana prosić o otworzenie drzwi? could you open the door, please?

- czy można panią prosić do tańca? would you like to dance?; may I have this dance? książk.

- można by zaprosić kilka osób I/we could invite one or two people

* * *

* * *

1. ( wyraża możliwość urzeczywistnienia czegoś) it is possible to..., one (you etc.) can l. may...; rzec by można, że... one (you etc.) could l. can say that...; można się cieszyć, że... it is fortunate that...; można już iść you (we etc.) may l. can go now; można śmiało powiedzieć, że... it is safe to say that...; można wykazać, że... it is arguable that...; można jej wybaczyć, że... she could be forgiven for...; czego (innego) można się (było) spodziewać? what (else) can l. do you expect?; można było tego uniknąć it was avoidable; nie można się jej oprzeć she is irresistible; można mieć wątpliwości there is room for doubt; gdyby tylko było można if it was only possible, given half a chance; można tam dojść piechotą it is within walking distance; można się było tego spodziewać small l. little wonder; wszystko co można sobie wyobrazić everything under the sun, everything but the kitchen sink; można wytrzymać pot. it's O.K. l. okay, it's alright l. all right; jak można...? ( coś zrobić) how to...?, how can one...?; ( wyraz oburzenia) how can l. dare you...?

2. ( dla wyrażenia przyzwolenia) one (you etc.) may..., one (you etc.) is (are etc.) allowed l. free to...; czy można? may I?, do you mind?; czy tu można palić? may l. can I smoke here?; czy można zapalić? do you mind if I smoke?; tak nie można! that's wrong!; jeśli można if that's OK; czy można zamknąć okno? do you mind if I close the window?; nie można tak myśleć you mustn't think that; można by pójść do kina how l. what about going to the cinema?, why don't we go to the cinema?

- ależ tak! but of course; why, of course!

- ależ nie a. skąd a. gdzie tam! of course not!, why, no!

- ależ to absurd! but that’s absurd!, why, that’s absurd!

- „mogę wziąć tę książkę?” – „ależ proszę bardzo” ‘can I take this book?’ – ‘(but) of course you can!, ‘by all means!’

- ależ się umorusał! (but) he’s absolutely filthy!

* * *

* * *

but, why; ależ oczywiście why, certainly!; (zaproszenie, zachęta) be my guest; by all means.

why; ależ to niedopuszczalne! but it's unacceptable!; why, that's unacceptable!; ależ skąd! of course not!; not at all!

- powiem ci, ale nie teraz I’ll tell you, but not now

- prowadził samochód szybko, ale ostrożnie he was driving fast, but cautiously

- chciał jechać pierwszym pociągiem, ale zaspał he wanted to take the first train, but he overslept

- przepraszam, ale to jakieś nieporozumienie I’m sorry but there’s some kind of misunderstanding

- ale i but also

- miała mnóstwo wielbicieli, ale i zajadłych wrogów she had many admirers, but also firm enemies

- to niewiarygodne, ale prawdziwe it’s incredible, but a. yet true

- nigdzie, ale to nigdzie nowhere, but nowhere

- żadnej, ale to żadnej zmiany nie widać there’s no change whatsoever to be seen

- wcale, ale to wcale mi się to nie podoba I don’t like it at all, I mean at all; I don’t like it in the least (little) bit

- to było coś zupełnie, ale to zupełnie innego this was something entirely different

- ale ja tu mieszkam! but I live here!

- ale pomówmy poważnie! but let’s be serious!

- ale dlaczego? but why?

- ale skąd a. gdzie tam! of course not!; why, no! przest.

- ale ścisk! what a crush!

- ale mnie urządziłeś! a fine mess you’ve got me into!

- ale zasuwa! pot. (o człowieku, pojeździe) he’s/it’s really tearing a. steaming along pot.

- „pewnie sporo zarobiłeś?” – „ale! grosza nie dostałem” ‘you must have earned quite a bit?’ – ‘you’re joking! I didn’t get a penny out of it’

- ale, ale, byłbym zapomniał! hold on, I’d almost forgotten!

- nikt nie jest bez ale no one is perfect

- tylko bez żadnych ale no buts, now!

- mam wobec niej jedno ale I have one reservation about her

■ ale heca a. numer!pot.a. ale jaja!posp. what a gas! a. scream! a. laugh! pot.

- ale już! pot. right now! pot., pronto! pot.

* * *

* * *

but; ale jednak and yet; nie pierwszy raz, ale ostatni it's not the first time, but it's the last; ale z drugiej strony but then (again); może się mylę, ale... correct me if I'm wrong, but...

1. what!, how!; ale zabawa! what fun!; ale numer! holy cow!; ale pomysł! what an idea!; ale fajnie! wow, that's cool; ale był wściekły! was he ever mad!; ale jestem głupi! how stupid of me!

2. ale, ale pot. hold on, wait a minute; ale, ale! chciałem ci coś dać hold on, I want to give you sth.

3. ale (gdzież tam)! iron. right!, sure!

indecl. (= wada, wątpliwość) weak point, flaw; każde rozwiązanie ma swoje ale every solution has its flaws; zawsze są jakieś ale there are always ifs and buts.